جاذبه های شهر ارومیه به دریاچه آن محدود نمی شود. این شهر دارای مناطق طبیعی منحصر به فرد و زیبا و دارای تاریخی غنی است که به بیش از ۳ هزار سال پیش برمی گردد و مردمی با فرهنگ که موجب می شود سفر به آن با خاطراتی شیرین و به یاد ماندنی همرا باشد. در این مطلب ما قصد داریم ۱۰ تا از بهترین مکان های دیدنی ارومیه را به شما معرفی کنیم تا وقتی به این شهر زیبا سفر کردید از این مکان های دیدنی بازدید کنید و از سفر خود نهایت لذت را ببرید. شهر ارومیه مثل همه شهر های ایرانی دیدنی های بسیار دارد که همه آن ها را نمی توانیم در این مطلب به شما معرفی کنیم.
فهرست مطالب
آشنایی با شهر ارومیه
ارومیه شاید به اندازه قدمت بیش از سه هزار ساله اش مورد توجه قرار نگرفته باشد. در حالی که شهر هایی با این چنین قدمتی مانند نینوا و سارد امروزه تنها خاکشان باقی است، ارو میه همچنان استوار پابرجاست و به همین جهت جز یکی از ۱۹ شهر تاریخی ایران در یونسکو ثبت شده است که تاسیس آن به هزاره دوم قبل از میلاد مسیح برمی گردد. ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، قدیمی ترین شهر در منطقه شمال غربی ایران(دومین شهر شمال غربی ایران بعد از تبریز)، دهمین شهر پر جمعیت کشور و یکی از کلان شهر های ایران است.
موقعیت جغرافیایی
ارومیه در جلگه ای گسترده به طول ۷۰ کیلومتر و عرض ۳۰ کیلومتر که اطراف آن باغ های انگور و سیب و کشتزار های فراوان است، در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه و در شمال غربی ایران قرار دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جاهای دیدنی لاهیجان را بخوانید. ارو میه در ارتفاع ۱۳۳۲متری سطح دریا قرار دارد. یک بخش کوهستانی، شمال و غرب ارومیه و یک دشت وسیع، جنوب و شرق ارومیه را در بر گرفته است، که در نتیجه ارومیه را با آب و هوای معتدل و مناظری بکر، مناسب جذب گردشگران فراوان کرده است.
ازجهات جغرافیایی نیز ارو میه از شمال به سلماس، از شرق به دریاچه ارو میه، از غرب به ترکیه و از جنوب به اشنویه و نقده محدود می گردد. ارومیه ی چهار فصل، تابستان های نسبتا گرم و زمستان های سرد دارد. به علاوه ارومیه میان دو دریاچه ارومیه و مارمیشو قرار گرفته است و دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر هستند. بنابراین انتخاب مناسبی برای گردشگران تابستانی است تا از این هوای معتدل برای بازدید این شهر استفاده کنند.
ارومیه با کشورهای عراق و ترکیه هم مرز است و تمام مرز ارومیه با این دو کشور را کوه های مرتفع برف گیر(از شمال تا جنوب) پوشانده اند. به علت این کوه های فراوان و بارش باران و برف، یکی از شهر های سرسبز آذربایجان به حساب می آید. به علاوه برف ذوب شده این کوهستان های برف گیر، به رود خانه ها می ریزد که رودخانه های معروف ارو میه، نازلوچای، باراندوزچای و شهرچای هستند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جاهای دیدنی بندر انزلی را بخوانید.
تاریخچه
برخی ارومیه را زادگاه زرتشت می دانند و مدتی توسط عثمانی ها و روس ها اشغال بوده است. بافت شهر ارومیه از نظر قدمت به سه قسمت تقسیم می شود. هسته اولیه و قدیمی ترین بخش آن مربوط به بخش بازار قدیمی ارو میه می باشد. امروزه شهر ۵ بخش دارد: انزل، نازلو، بخش مرکزی، سیلوانا و صومای برادوست.
نامگذاری ارومیه
بعضی نام شهر را چی چست می دانند که نام قدیمی دریاچه ارومیه بوده است. اما لغت ارومیه از دو بخش اور و میه تشکیل شده است، که اور در زبان آشوری به معنای شهر، در زبان کلدانی به معنی نزدیک و میه در زبان آشوری به معنای آب، در زبان کلدانی به معنی دریا است. بنابراین ارومیه یا اورمیه به معنی شهر آب یا نزدیک دریا است. هم چنین نام های ارومی، ارومیه، ارمیه، اورمیه، ارم نیز برایش یاد شده است. آذربایجانی ها اورمی یا اورمو را استفاده می کنند.
اقوام، زبان و ادیان
ارو میه قدیمی، به دلیل تراکم زیاد جمعیت و اینکه گذرگاه اقوام گوناگون بوده است، محل سکونت اقوام مختلف با زبان و دین متفاوت است. بیشترین جمعیت به ترک های آذری(اکثرا ترک افشار) تعلق دارد و کردها، ارامنه و آشوری ها(و مسیحی ها) در اقلیت قرار گرفته اند.
زبان غالب ترکی است و اکثر آذری ها شیعه اند اما تعداد زیادی آذری سنی(حنفی و شافعی) در روستاهای بالو، قولنجی، کهریز، ولینده، گجین و … سکونت دارند. به علاوه کردهای این منطقه نیز اکثرا سنی اند.
تجارت، صنعت و حمل و نقل
ارومیه بر سر راه های تجاری قرار گرفته است و می توان به آن به چشم یک گمرک برای صادرات و واردات کالا از ایران و یا به ایران نگاه کرد. به همین از منظر تجارت و بازرگانی بسیار مناسب است و همچنین کارخانه های ساندیس، تراکتور سازی ارو میه، اروم آدا، اسپوتا و … به این استان تعلق دارند.برای سفر به این شهر می توان از هواپیما استفاده کرد زیرا ارومیه فرودگاه بین المللی دارد یا از طریق اتوبوس و ترمینال سفر کرد. برای سفرهای درون شهری نیز، اتوبوس تندرو و تاکسی موجود است.
سوغات، غذاها و صنایع دستی
از صنایع دستی ارو میه می توان به صنایع دستی چوبی و ریزه کاری و نازک کاری چوب اشاره کرد. از غذاهای سنتی آش دوغ، آش کشک، کوفته، دلمه برگ مو، اماج، یتیمچه و عیران را می توان نام برد همچنین نقل بیدمشکی است که با عرق بیدمشک تهیه می شود که این عرق نیز از محصولات ارومیه است. نقل هایی با طعم های دیگر مانند گردویی، زعفرانی، پسته ای و بادامی از محبوبیت کمتری برخوردارند. از دیگر عرقیات هم می توان به عرق بادرنجبو اشاره کرد. علاوه بر نقل می توان حلوای گردو و حلوای هویج را نیز به عنوان سوغات این شهر به حساب آورد.
معرفی جاذبه های شهر ارومیه
ارومیه ی سه هزار ساله قاعدتا باید جاذبه های زیادی برای جلب توجه گردشگران ایرانی و خارجی داشته باشد. این شهر با توجه موقعیت جغرافیایی، اقوام و ادیان گوناگون باید مناظر بکر، دریاچه، دروازه ها، بناهای تاریخی، مساجد، کلیساها و خانه های دیدنی داشته باشد.
دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجانی شرقی و غربی و در ۱۷ کیلومتری شرق ارومیه(شمال غرب ایران) قرار گرفته است. نگین فیروزه ای ایران، که نام شهر ارومیه نیز هم نام این دریاچه می باشد، امروزه شبیه کویر ارو میه شده است. از نام های دیگر این دریاچه (مانند خود شهر ارومیه)می توان به چی چست، کبودان و رضائیه اشاره کرد.
این دریاچه با وسعت حدود ۴۸۱۰ کیلومتر مربع، طول ۱۳۰-۱۴۰ کیلومتر، عرض ۱۵-۲۰ کیلومتر و عمق متوسط ۶-۱۵ متر، بزرگ ترین سطح آبی کشور، شورترین دریاچه دائمی ایران، دومین دریاچه آب شور دنیا و یکی از دریاچه های فوق اشباع از نمک دنیا شبیه دریاچه بزرگ نمک آمریکا(Great Salt Lake) می باشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جاهای دیدنی سنندج را بخوانید.
ییلاق سیلوانا
این ییلاق متعلق به منطقه سیلواناست و آب شدن طبیعی برف های کوهستان منجر به ایجاد دریاچه ها و چشمه هایی شده است که این منطقه بکر را دیدنی تر کرده اند. از جاذبه های این مکان بکر بودن و اکسیژن آن است زیرا سیلوانا یکی از ۱۹ منطقه جهان است که دارای اکسیژن خالص اند. به علاوه مرغوب ترین عسل طبیعی ایران نیز در این منطقه تولید می شود.
در فصل تابستان، این ییلاق مکان تفریحی- گردشگری مناسبی برای گردشگران و علاقه مندان به طبیعت گردی است.
دریاچه مارمیشو
همان طور که در بالا گفته شد این دریاچه در غرب ارومیه و میان کوهستان های مجاور مرز ایران و ترکیه قرار دارد. فاصله اش با ارومیه ۴۵ کیلومتر است و به علت این فاصله زیاد(در حالی که دریاچه ارو میه در ۱۷کیلومتری است.) کمتر مورد بازدید گردشگران قرار می گرفته است اما امروزه به علت خشک شدن دریاچه ارومیه، بیشتر مورد توجه است. سرچشمه اولیه این دریاچه در ترکیه است و با تجمیع آب های دیگر در مسیرش به رودخانه نازلوچای می ریزد که نقطه ورودش به ایران زیباست.
این دریاچه به دلیل بکر بودن و طبیعت فوق العاده زیبا و کوهستانی اش جای مناسبی برای گردشگران محسوب می شود. بهترین فصل بازدید دریاچه مارمیشو تابستان است و در زمستان برای بازدید مناسب نیست اما فصل بهار نیز خوب است.
کوه دالامپر
این کوه از بکرترین نقاط ایران است و یخچال هایی چندین هزار ساله دارد. دالامپر در مرز ایران، عراق و ترکیه قرار دارد و در واقع نقطه صفر مرزی است به طوری که قله کوه دالامپر به هر سه کشور تعلق دارد. از دریاچه های این کوه می توان دالامپر، دیمهک، مامه شیخ را نام برد. هم چنین در اینجا آبشار بزرگی با نام سوله دوکل یا آبشار مه آلود قرار دارد که از فروریختن آب حاصل از ذوب شدن برف های کوه دالامپر ایجاد می شود.
به علاوه از قله این کوه می توان خاک هر سه کشور ایران، عراق و ترکیه را دید. کوه دالامپر به علت آب و هوای کوهستانی در تابستان می تواند جوابگوی مسافران و گردشگران باشد.
کوه سیر
نام دیگر کوه سیر، سیر داغی است. تله کابین ارو میه، از این کوه که در مجاورت شهر ارومیه قرار دارد، شروع شده و تا پیست اسکی خوشاکو ادامه پیدا می کند. این تله کابین، طولانی ترین تله کابین ایران است. چشمه آب طبیعی، فضای زیبا، شیب مناسب و محیط امن این کوه، مکان مناسبی را برای کوهنوردی مردم ارومیه فراهم آورده است.
بازار ارومیه
از بخش های دیگر بافت قدیمی ارومیه می توان به بازار ارو میه اشاره کرد. این بازار در خیابان امام و جنوب شرقی شهر واقع شده است. این بازار سه در دارد که سردر بازار قدیمی در خیابان بعثت و یک در در خیابان امام و در دیگر از طرف مرکز شهر یا میدان ولایت فقیه، ورودی بازار ارومیه هستند و تاریخی و قدیمی، سبک معماری، فرهنگ و اصالت مردم شهر را بیان می کند. بازار بخش های مختلفی دارد که به زمان های متفاوت بر می گردند که قدیمی ترین بخش ها به دوره صفویان می رسد.
هم چنین حمام هایی متعلق به دوره زندیه و قاجار را در خود جای داده است. گذشت سال ها منجر به ویرانی و انهدام و جدا شدن و از هم گسیختگی بخش های بازار ارو میه شده است. مردم ارومیه هنوز برای خرید لباس، لوازم منزل و ظروف طلا و مس به بازار ارومیه می روند. این بازار دالان های تو در تو و متصل به هم دارد که بر زیبایی های آن می افزاید.
مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع ارومیه در خیابان اقبال و در بازار قدیمی ارومیه قرار دارد و از جمله آثار قدیمی و کهن ارومیه محسوب می شود که به صورتی ساخته شده که از سه طرف در مسیر های عبوری بازار ارومیه قرار دارد. این مسجد که مربوط به دوره ایلخانان است در سده هفتم هجری قمری ساخته شده است. گچ بری های محراب این مسجد که از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر ارومیه است، زبانزد است و جز زیباترین آثار هنر معماری دوره مغول است.
اما عده ای دیگر بر این باور اند که این مسجد تاریخچه ای طولانی تر داشته و قبل از مسجد، آتشکده بوده است. با تسلط مسلمانان این آتشکده ویران شده و در سده هفتم هجری قمری مجددا ساخته شده است. این افراد سبک معماری، تزئینات، ستون بندی، گچ بری و … این مسجد را به دوره سلجوقیان مرتبط می دانند و معتقدند به سبک معماری سلجوقیان مشابهت دارد.
موزه های ارومیه
ارومیه سه موزه دارد. یک موزه که در خیابان شهید بهشتی(دانشکده) و رو به روی بانک تجارت واقع است با همان نام موزه ارو میه شناخته می شود. این موزه دو سالن باستان شناسی و مردم شناسی دارد. در سالن باستان شناسی، آثار بسیار نفیس از دوره نوسنگی تا پایان قاجار که در تپه های باستانی این شهر پیدا شده اند، جمع آوری شده است. در سالن مردم شناسی، فرهنگ بومی ارومیه از دوران صفویه تا حال به نمایش درآمده است. لباس های محلی زری دوزی، مخمل های قلاب دوزی، کارهای ظریف مینیاتوری، کتب خطی و اشیا بسیار قدیمی و حتی مربوط به ماقبل تاریخ نیز در این موزه به چشم می خورد.
موزه دیگری در میدان آذربایجان قرار دارد که به موزه تاریخ طبیعی معروف است و سومین موزه که در مربوط به سال ۱۳۹۲ هجری شمسی است به موزه مردم شناسی شناخته می شود و در میدان ایالت(انقلاب) و انتهای خیابان امام واقع شده است.
قلعه بانک
این بنای چهار طبقه که در بالای کوه واقع است، به شکل مخروط می باشد و به بخش صومای برادوست شهر ارومیه تعلق دارد.
قلعه دم دم
این قلعه نیز مانند قلعه بانک در ارتفاعات برادوست است که در سال ۱۰۱۸ هجری قمری با اجازه شاه عباس در دوره صفویه و به پیشنهاد امیرخان یکدست بنا شده است. قلعه دم دم در ۱۸ کیلومتری ارومیه قرار گرفته است.
عمارت سه گنبد
این عمارت در جنوب شرقی ارومیه قرار دارد و در سال ۵۸۰(قرن ششم) هجری قمری ساخته شده است. این بنا آجری است و چون در سه طبقه آن سه گنبد وجود دارد به نام عمارت یا برج سه گنبد نام گرفته است.
از ویژگی های دیگر این عمارت، سه کتیبه سنگی به خط کوفی هستند که از سنگ تراشیده شده اند. در مورد این مکان احتمال می رود که محل احتمالی دفن جلال الدین خوارزمشاه باشد.
باراندوز
روستای باراندوز در نزدیکی شهر ارومیه، با باغ های سیب اش معروف است. بر رودخانه این روستا، پلی قدیمی می گذرد که به پل باراندوز معروف است و از جمله پل های قدیمی و تاریخی به حساب می آید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با جاهای دیدنی ارومیه آشنا شدید.همچنین از موقعیت و سوغاتی و … ارومیه آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
ارومیه از دو بخش «اور» و «میه» تشکیل شده است، که اور در زبان آشوری به معنای شهر، در زبان کلدانی به معنی نزدیک و میه در زبان آشوری به معنای آب، در زبان کلدانی به معنی دریا است. بنابراین ارومیه یا اورمیه به معنی شهر آب یا نزدیک دریا است.
ارومیه به دلیل موقعیت استراتژیک و تجاریاش و برای برقراری امنیت، هشت دروازه مانند ارک، یوردشاه، بازارباش و… داشته است.