بوشهر از شهرهای بندری ایران و مرکز استان بوشهر است که در حاشیه‌ی شمالی خلیج فارس واقع شده است. بندر بوشهر یک شبه جزیره است که از سه جهت به آب‌های خلیج فارس و از یک جهت به خشکی متصل شده است. سواحل بکر، کوه‌های زیبا، نخلستان‌های سرسبز، آثار فرهنگی و بناهای تاریخی از جاهای دیدنی بوشهر است که از دیدن آن‌ها لذت خواهید برد. برای اینکه سفر شما به شهر زیبای بوشهر به یک تجربه‌ی به یاد ماندنی تبدیل شود، پیشنهاد میکنیم این مقاله را دنبال کنید تا با جاهای دیدنی بوشهر بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب
درباره جاهای دیدنی بوشهر
بوشهر شهری بندری و مرکز استان بوشهر واقع در ساحل خلیج فارس در جنوب ایران است که قدمت آن به دوران قاجار بر می گردد. این شهر تابستان های مرطوب و گرم، زمستان های معتدل و بهارهای مطبوع دارد. در بیشتر مناطق زبان مردم بوشهر فارسی است. البته در مناطق شمالی این استان با گویش لری صحبت می کنند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جزیره های جنوب ایران را بخوانید. ۹۹ درصد مردم استان مسلمان شیعه هستند اما در بعضی مناطق جنوبی عده ای از اهل سنت نیز زندگی می کنند.
استان بوشهر با مساحت تقریبی ۲۳۱۶۷ کیلومتر مربع دارای چندین بندر کوچک و بزرگ است که بندر بوشهر بزرگ ترین و مهم ترین بندر حمل و نقل کالاهای تجاری است. این شهر دارای یک فرودگاه بین المللی نیز است که یکی از سه فرودگاه قدیمی ایران به شمار می آید. این بندر با ظرفیت تولید ۷ میلیون تن کالا، قادر به ارائه خدمات برای کالاهای عمومی و پتروشیمی، مواد اولیه، ذخیره سازی و فرآوری کالاهای مختلف است. ماهیگیری نقش عمده ای در اقتصاد محلی دارد و صید تازه روز همیشه در بازار ماهی بوشهر موجود است. این شهر به خاطر غذاهای دریایی مانند قلیه میگو و قلیه ماهی مشهور است.
شهر بوشهر:
همچنین بوشهر یکی از مراکز ساخت لنج است. ساکنان جنوب ایران از این قایق های چوبی کوچک و دست ساز برای دریانوردی، تجارت و ماهیگیری در خلیج فارس استفاده می کنند. بوشهر پایتخت انرژی هسته ای ایران است زیرا تنها شهر ایرانی است که اولین نیروگاه هسته ای در آن ساخته شده است. این شهر یکی از زیباترین شهر های استان بوشهر به عنوان یکی از بهترین مقاصد برای سفر به شمار می رود که می توانید با خرید بلیط هواپیما سفری بی نظیر به این خطه داشته باشید. مناطق تاریخی و جاهای دیدنی بوشهر مانند سایر شهرهای تاریخی شامل دروازه ها، برج ها، بازار، مخزن، حمام، مسجد، ارگ دولتی، میدان و غیره است که در ادامه به معرفی برخی از آن ها خواهیم پرداخت.
تاریخچه شهر بوشهر
این شهر دارای جاذبه های فرهنگی فراوانی است زیرا دارای قدمت طولانی و فرهنگ بسیار غنی است. از قدیمی ترین نشانه های سکونت در بوشهر می توان به زمان ایلامی و تمدن بین النهرین اشاره کرد. در طول هزاره ۱و۲ قبل از میلاد، شبه جزیره بوشهر یک محل شکوفایی تمدن به نام ری شهر بود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله گردنه حیران کجاست را بخوانید.
این بندر یکی از مهمترین بنادر نیروی دریایی ساسانیان بود و به نام اولین پادشاه این سلسله، اردشیر اول نامگذاری شد. بندر کنونی بوشهر را ۳۰۰ سال پیش ابومهیری تاسیس کرد. این شهر در گذشته به نام‌های لیان، ریشه، راشه، انطاکی، بندر نادری یا ابوشهر معروف بود. بوشهر و توابع آن از سال ۱۳۱۶ یکی از شهرستان های استان فارس محسوب گردید. نزدیک بودن بوشهر به شیراز به عنوان پایتخت ایران دلیل اهمیت آن در دوره زند بود.
بافت تاریخی بوشهر
شهر بوشهر امروزی دارای یک هسته قدیمی است که به بافت تاریخی بوشهر مشهور است. پیشینه این بخش به دوره افشاریه برمی‌گردد. این بافت تاریخی، شامل مکان‌ها و ساختمانهای زیبایی است که با معماری سنتی بومی منطقه ساخته شده‌اند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جاهای دیدنی سنندج را بخوانید.
بازار قدیمی بوشهر
بازار قدیمی بوشهر یک بازار دوره قاجار است که در بافت قدیمی شهر واقع شده و دارای معماری بسیار زیبایی است که شامل یک راهرو طولانی است که ۲۵۰ مغازه در دو طرف آن واقع شده اند. این بازار دارای نورگیرهای مختلفی است که نور و تهویه هوا را برای بازار فراهم می کند. کالاهای متنوعی از ادویه جات، داروهای گیاهی و خوراکی گرفته تا پارچه و صنایع دستی در این بازار به فروش می رسد. این بازار در ۲۸ اسفند سال ۱۳۸۵ به عنوان میراث ملی ثبت شد. بازدید از این بازار رایگان بوده و بازدید از آن حدود ۱-۲ ساعت طول می کشد. این بازار با داشتن بافت تاریخی و معماری شگفت انگیز خود یکی از مقاصد اصلی گردشگری به شمار می آید.
معرفی جاهای دیدنی و گردشگری بوشهر
عمارت ملک ؛ خانه ثروتمندترین مرد بوشهر
عمارت ملک که در فاصله‌ی شش کیلومتری بوشهر واقع شده است، یکی از بناهای تاریخی این شهر است که در دوران قاجار ساخته شده و قدمت آن به ۱۰۰ سال می‌رسد. صاحب این عمارت، یکی از تجار و بازرگانان معروف و ثروتمند بوشهر به نامِ «محمد مهدی ملک التجار» بود.
این بنا که توسط معماران فرانسوی و به سبکِ ساختمانهای قدیمی در خلیج فارس به نام «بنگله» و با مصالح بومی ساخته شده، در واقع یک مجموعه‌ی ساختمانی با بخش‌های مختلفی همچون سالن ملاقات‌های رسمی در طبقه‌ی پایین، سالن ضیافت‌ها و مهمانی‌های خصوصی در طبقه‌ی بالا، بارو، شاه‌نشین و اتاق‌ها و ایوان‌های مختلف و نیز حیاط‌های تو در تو است. این عمارت در سال‌های بعد پس از تسخیر توسط انگلیسی‌ها، به مقر نظامی تبدیل شد.
خانه رئیسعلی دلواری، یادگاری از دلاور مرد ایرانی
موزه شهید رئیسعلی دلواری در جنوب شرقی شهر دلوار استان بوشهر قرار گرفته است. این خانه متعلق به رئیسعلی دلواری از سرداران دلاور ایرانی در مبارزه با انگلیسی ها در جریان حمله آن‌ها در زمان جنگ جهانی اول به بوشهر میباشد. ایـن خانه از طرف خانواده رئیسعلی به میراث فرهنگی اهدا و در سال ۱۳۷۶ ثبت ملی شده است. این دلاور مرد ایرانی با رشادت های خود توانست از خاک ایران در مقابل انگلیسی ها دفاع کند و سرانجام در راه حفظ وطن به شهادت برسد.
در قسمت ورودی این موزه یک رستوران مسقف قرار دارد و بعد از آن میتوانید وارد ساختمان اصلی موزه شوید، ساختمان این موزه که متعلق به دوره قاجار است، بنایی ساده به رنگ سفید دارد که با گچبری های اندکی تزئین شده است. بسیاری از افراد نقاط مختلف ایران و جهان برای بازدید از خانه این سردار بزرگ ایرانی به دلوار میایند.
عمارت گلشن ؛ خانه‌ای با اتاق‌های پنج در
عمارت گلشن یکی از بناهای تاریخی دوره‌ی قاجار است که در یکی از محله‌های قدیمی به نام محله‌ی بهبهانی واقع شده است. این بنا که حدود ۱۷۰ سال پیش و به سبک معماری «بیت میلانی» ساخته شده است، یکی از جاهای دیدنی بوشهر و از جاذبه‌های گردشگری آن محسوب می‌شود که در نوع خود منحصربه‌فرد است. پیشنهاد میکنیم در سفر خود حتما به آن سر بزنید.
عمارت گلشن دارای سه طبقه است که طبقه‌ی اول شامل آشپزخانه، آب انبار، محل اقامت خدمه، حمام و دستشویی بود و طبقات دوم و سوم نیز جهت سکونت، پذیرایی از مهمانان و انجام امور تجاری و بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این عمارت چهار پله‌ی مارپیچی به سمت پشت‌بام وجود دارد. یک حیاط در مرکز این عمارت قرار دارد و اتاق‌های اطراف این حیاط با درهای چوبی زیبایی به هم مرتبط می‌شوند. اکثر این اتاق‌ها پنج در دارند. صاحب این عمارت مسکونی- تجاری تاجر معروفی به نام گلشن بود. بعدها این عمارت توسط تاجر بوشهری دیگری به نام محمدرضا کازرونی خریداری گردید و در حال حاضر در اختیار میراث فرهنگی و گردشگری قرار دارد.
عمارت کلاه فرنگی و موزه دریانوردی، یادگار دوره استعمار انگلیس
موزه دریانوردی خلیج فارس که ساختمان آن در سال ۱۸۵۸ میلادی در محله بهمنی بوشهر به عنوان کنسولگری دولت انگلیس بنا شده بود، امروزه به عنوان موزه دریانوردی به یکی از جاذبه های گردشگری شهر بوشهر تبدیل شده است. ساختمان این موزه متعلق به دوره قاجار میباشد، در این موزه دو عمارت کلاه فرنگی و ساختمان کنسولگری قرار دارد. این موزه محل نگهداری بیش از ۴۰ قطعه ادوات و تسلیحات جنگی متعلق به ادوار مختلف ایران میباشد، کشتی قدیمی پرسپولیس از برجسته‌ترین آثاری میباشد که در این موزه نگهداری می‌شود. عمارت کلاه فرنگی در این موزه در سال ۱۳۸۶ ثبت ملی شده است.
کوه نمکی جاشک از خاص‌ترین جاهای دیدنی بوشهر
کوه نمکی یا گنبد نمکی جاشک که در فاصله‌ی ۱۴۴ کیلومتری بندر بوشهر و در حد فاصل دو شهرستان دشتی و دیر واقع شده است، یکی از زیباترین و در عین حال فعال‌ترین کوه‌های نمکی در ایران و خاورمیانه است. رنگ سفید نمک‌های این کوه منظره‌ی بسیار زیبا شبیه به یک کوه برفی ایجاد می‌کند. در این کوه پدیده‌های منحصربه‌فردی وجود دارد که آن را به یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی بوشهر برای گردشگران است.
اگر عاشق طبیعت هستید بازدید از این مکان را از دست ندهید. از جمله‌ی این پدیده‌ها می‌توان به یخچال‌های نمکی در کناره‌های گنبد؛ آبشارهای زیبای نمکی که در مسیر طبیعی جریان آب گنبد به وجود آمده‌اند؛ غارهای نمکی که بر اثر حل شدن رسوبات نمکی ایجاد شده و در درون آن‌ها قندیل‌ها و بلورهای زیبای نمکی خودنمایی می‌کند؛ پدیده‌ی تماشایی فرسایش پنجه‌ای که بر اثر فرسایش آبی نمک ایجاد شده؛ پدیده‌ی تخت دیو که به دلیل تفاوت در میزان فرسایش‌پذیری به صورت ستون‌هایی در بین نمک‌های گنبد ایجاد شده است؛ و کانی‌ها و بلورهای نمکی به رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای، سفید، مشکی، نارنجی و زرد اشاره نمود.
مسجد بردستان با قدمتی بیش از ده قرن
بنای مسجد جامع بردستان با توجه به کتیبه موجود در یکی از اتاق های آن به حدود ۱۰۰۰ سال پیش و قرون اولیه اسلامی برمی‌گردد. مسجد بردستان ساختمان زیبای مستطیل شکلی دارد که با داخل شدن از ورودی کوچک آن میتوانید به شبستان بزرگ مسجد وارد شوید. برای خنک نگه داشتن فضای داخلی شبستان این مسجد از بادگیری به سبک ساختمان های جنوب ایران استفاده کرده‌اند.
این مسجد زیبا و تاریخی بر روی تپه‌ای در شهر بردستان بوشهر واقع شده است، برای اینکه قدمت تاریخی این مسجد را متوجه شوید، کافیست به محوطه مسجد بروید. در این بخش از مسجد قبرهایی قرار دارد که روی سنگ‌های آهکی آن‌ها با خط کوفی و عربی نوشته شده است که نشان دهنده ارزش تاریخی مسجد میباشد. نمای داخلی و خارجی این مسجد با گچ بری های زیبایی تزئین شده است.
گور دختر؛ آرامگاه دختران ایران زمین در بوشهر
گور دختر یک آرامگاه سنگی است که در شهرستان دشتستان در استان بوشهر واقع شده است. ساخت این آرامگاه به زمان هخامشیان برمی‌گردد. بسیار شبیه به مقبره‌ی کوروش، اما کوچکتر از آن است. این بنا از تخته‌سنگ‌های بزرگ و به شکل مستطیل ساخته شده؛ تخت سنگ‌ها به صورت کاملا ابتدایی برش داده شده و به وسیله‌ی بست‌های فلزی توکار به یکدیگر متصل شده‌اند. مانند دیگر بناهای زمان هخامنشیان، در ساخت این مقبره نیز از هیچ ملاتی استفاده نشده است.
در مورد این آرامگاه نظرات متعددی وجود دارد. آرامگاه مادر کوروش یا آتوسا، ماندانا، خواهر کوروش، دختر کوروش و… از جمله حدس‌ها و گمانه‌زنی‌هایی‌ست که در مورد این بنا وجود دارد. این آرامگاهِ چند هزار ساله یکی از نقاط جالب گردشگری در بوشهر است که میتوانید از دیدن آن لذت ببرید.
کاخ های سه گانه هخامنشی، جاذبه ای به قدمت تاریخ باستان ایران
در نزدیکی شهر برازجان در شرق استان بوشهر سه کاخ چرخاب، کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه، قرار دارند که به کاخ های سه گانه هخامنشی معروف است و از جاذبه های بوشهر برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان ایران محسوب می شوند.
قلعه نصوری از جاذبه های بوشهر
قلعه‌ی تاریخی نصوری در شهرستان کنگان و در شهری به نام بندر طاهری (بندر سیراف) در استان بوشهر واقع شده است. این قلعه یکی از بهترین جاهای دیدنی بوشهر است که حدود ۱۸۰ سال پیش و در اوایل دوران قاجار، به دستور شیخ جبار نصوری ساخته شد و با نام «قلعه‌ی شیخ» نیز شناخته می‌شود.
در ساخت قلعه از سنگ‌های بزرگ و گل و گچ استفاده شده است. دارای یک در بزرگ چوبی و کنده‌کاری شده در ورودی است. پس از در ورودی، یک هشتی وجود دارد که با گذشتن از آن وارد حیاط بیرونی می‌شوید و از آنجا به بخش‌های مختلف قلعه دسترسی خواهید داشت. از دیگر ویژگی‌های این قلعه، گچ‌بری‌های زیبا به شکل پرندگان، گل و شاخه و برگ و نقش‌های دیگر است که بر جذابیت آن می‌افزاید.
کوه پَدری (پردیس) جم ؛ زادگاه غسل تعمیدِ پدرِ جمشید پیشدادی
کوه پَدری یا پردیس در شهرستان جم در استان بوشهر قرار دارد. این کوه از دور به شکل یک پوزه است. افسانه‌ها، باورها و روایات مختلفی در میان مردم محلیِ ناحیه‌ی جم، در مورد این کوه که یکی از جاهای دیدنی بوشهر است، وجود دارد. از جمله اینکه، آتشکده‌ای که در قله‌ی این کوه قرار دارد، زادگاه و مکان غسل تعمیدِ پدرِ جمشید پیشدادی (از پادشاهان اساطیری ایرانی) است و یا اینکه وجود دیوارهای بزرگ و صیقل‌یافته در بخش‌های مختلف کوه‌هایِ ناحیه‌ی جم، که به زبان بومی به آن چرم آینه می‌گویند و پیدا شدن تکه‌های کوچکی از شیشه‌ی سیاه در زیر این چرم آینه‌ها، تصدیقی بر فرضیه‌ی پادشاهی جمشید در این ناحیه است.
بر اساس نشانه‌های موجود در این آتشکده، این باور وجود دارد که کوه پدری از اولین مکان‌هایی بوده که در آن نفت سوزانده شده است. گذشته از این افسانه‌ها، روایات و باورها؛ آنچه توسط محققان تصدیق می‌شود آن است که این کوه سالیان طولانی مکانی برای زندگی بوده است. آثار خانه‌ها و سازه‌های مختلف در کوه موجود است و حتی می‌توان آن را به دوران اساطیری نیز نسبت داد. همچنین این کوه به دلیل اشراف بر خلیج فارس، در زمان هخامنشیان، ساسانیان و آل بویه از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. این منطقه علاوه بر سابقه‌ی تاریخی، در شمار نواحی خوش آب و هوای جنوب ایران قرار دارد که میتوانید در کنار بازدید از این ناحیه‌ی باستانی، از آب و هوای خوب آن نیز بهره‌مند شوید.
کاخ چرخاب بوشهر
کاخ چرخاب در جنوب غربی شهر برازجان و در فاصله ۶۵ کیلومتری بوشهر واقع شده است. این کاخ که متعلق به دوره هخامنشی میباشد کاخ زمستانی کوروش بوده است. باستان شناسان معتقدند که این کاخ به فرمان کوروش ساخته آن آغاز شده ولی با مرگ وی ساخت آن نیمه کاره رها شده است. معماری این کاخ در این منطقه سند محکمی میباشد که ثابت می کند خلیج فارس از دوران باستان به ایرانیان تعلق داشته است.
خلیج نایبند ؛ سرزمینی دور از هیاهو و بکر
خلیج نایبند به بخشی از آب‌های خلیج فارس گفته می‌شود که بین نخل تقی، عسلویه، بید خون و هاله قرار گرفته است. این خلیج دارای سواحل خوش‌رنگ، زلال و بسیار زیباست. خلیج نایبند، هم سواحل ماسه‌ای و هم سواحل صخره‌ای دارد که ارتفاع این صخره‌ها بین ۱ تا ۱۰ متر است.
نیز بکر بودن این سواحل و سکوتی که در آن حکمفرماست، آرامش عمیقی را برایتان به ارمغان خواهد آورد و میتوانید ساعاتی را به دور از هیاهو و سر و صدا در سواحل این خلیج بگذرانید. این منطقه همچنین با پوشش گیاهی زیبا و تنوع جانوری بی نظیری که دارد یکی از زیباترین جاهای دیدنی بوشهر است که حتماً از بودن در آن لذت خواهید برد.
کاخ بردک سیاه بوشهر
کاخ بردک سیاه نیز در نزدیکی برازجان و فاصله ۱۲ کیلومتری از این شهر واقع شده و کاخ زمستانی داریوش اول در عصر هخامنشی بوده است. این کاخ در بین نخلستان‌های روستای درودگاه برازجان قرار دارد. معماری تالاری مرکز این کاخ با ده ستون شباهت زیادی به آپادانا دارد. در نمای این کاخ از سنگ های سیاه و سفید استفاده شده و نشان می دهد که این کاخ بعد از کاخ چرخاب یعنی بعد از مرگ کوروش ساخته شده است.
کاخ سنگ سیاه
این کاخ نیز در برازجان قرار دارد و متعلق به دوره هخامنشی میباشد. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مهرماه ۱۳۸۰ این کاخ را که از مجموعه کاخ های سه گانه هخامنشی می باشد، ثبت ملی کرده است.
بازار ماهی فروشان بوشهر
بوشهر شهری ساحلی در جوار خلیج فارس میباشد که شغل بسیاری از مردم در آنجا ماهیگیری است و به همین دلیل صید و فروش ماهی در این شهر بسیار رونق دارد. بازار ماهی فروشان بوشهر در سال ۱۳۴۵ تاسیس شده است. اگر به بوشهر سفر کردید، برای خرید ماهی حتما به بازار ماهی فروشان که در خیابان شهدا این شهر واقع شده سری بزنید و از ماهی‌ها و میگوهایی که به صورت روزانه و تازه در این بازار عرضه می شود، خرید کنید.
دژ برازجان
دژ برازجان یکی دیگر از جاهای دیدنی بوشهر به حساب می‌آید. این دژ را با نام کاروانسرای مشیرالملک نیز می‌شناسند. ساختمان اصلی این دژ، بنایی مستحکم و بزرگ است که در میدان اصلی شهر برازجان قرار دارد. قدمت این کاروانسرا به دوران قاجار باز می‌گردد. دژ برازجان در سال ۱۲۵۰ خورشیدی به دست فردی با نام حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک شیرازی بنا شد. وی یکی از نیکوکاران وقت شیراز بود. او توانست این دژ را با هزینه ۴۰هزار تومان بنا کند. البته در آن دوران ۴۰هزار تومان مبلغ بسیار چشم‌گیر و بسیار زیاد بود.
این دژ مجموعاً ۴ برج دارد و دارای ۶۸ اتاق است. معماری این دژ به دست فردی با نام حاج محمد شیرازی انجام شده است. خوشبختانه دژ برازجان آسیب کمی در طول تاریخ دیده است و ظاهری نسبتاً سالم دارد. پس بازدید از این آن را به سفرزونی‌های عزیز اکیداً توصیه میکنیم.
مدرسه سعادت در بوشهر
مدرسه سعادت در سال ۱۲۷۸ هجری شمسی در خیابان امام شهر بوشهر در اواخر دوره قاجار به سبک نوین آموزشی تاسیس شد. این مدرسه که به مدرسه سعادت مظفری نیز شهرت دارد از نظر قدمت تاریخی مادر مدارس جنوب ایران به‌حساب میاید. دلیل شهرت این مدرسه به سعادت مظفری کمک های نقدی مظفرالدین شاه در پی درخواست تاسیس این مدرسه در بوشهر توسط دریابیگی میباشد. روز بوشهر ۱۸ اسفند که مصادف با تاریخ تاسیس این مدرسه میباشد هرساله در بوشهر جشن گرفته می شود. این مدرسه در بهمن سال ۱۳۸۷ از طرف میراث فرهنگی و گردشگری ثبت ملی شده است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با جاهای دیدنی بوشهر آشنا شدید.همچنین از موقعیت و جاذبه های آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
کاخ چرخاب، کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه از کاخ‌های سه‌گانه هخامنشی در بوشهر هستند.
گنبد نمکی جاشک یا کوه نمک جاشک حدفاصل شهرستان دشتی و دیر در استان بوشهر قرار دارد.
